του Ελισσαίου Βγενόπουλου, σκηνοθέτη-συγγραφέα
Το παραμύθι είναι το μυστικό πέρασμα μέσα από το οποίο οι ανεξάντλητες ενέργειες της φαντασίας διαχέονται στην ανθρώπινη σκέψη και συμπεριφορά.
Το Anora, σε σενάριο και σκηνοθεσία Σον Μπέκερ «Florida Project», προσφέρει μια προκλητική επανεκτέλεση της μορφής του κλασικού παραμυθιού, βυθίζοντας τους θεατές στον ωμό, ηδονιστικό κόσμο της σεξουαλικής εργασίας, του πλούτου και της νεανικής απερισκεψίας. Στο επίκεντρο της ταινίας βρίσκεται η Anora, μια ζωηρή, εργαζόμενη στο σεξ, η οποία μπαίνει σε ένα απίθανο και βαθιά ελαττωματικό παραμύθι όταν συναντά τον νεαρό, θρασύ γιο ενός Ρώσου ολιγάρχη. Ενώ το σκηνικό θα μπορούσε να υποδηλώνει μια μεταμόρφωση σαν της Σταχτοπούτας, η ταινία ανατρέπει έξυπνα τις προσδοκίες, παρουσιάζοντας έναν κόσμο όπου τα όνειρα είναι ταυτόχρονα δελεαστικά, επικίνδυνα και το ευτυχές τέλος κάθε άλλο παρά εγγυημένο.
Η ιστορία ξεκινά όταν η Anora, την οποία υποδύεται εκπληκτικά η Μάικι Μάντισον, μια αδιαμαρτύρητα τολμηρή στρίπερ, διασταυρώνεται με έναν κακομαθημένο 20χρονο ονόματι Aντρέι, ο οποίος βρίσκεται στις ΗΠΑ για ένα σύντομο διάστημα ανέμελης ακολασίας. Ο Aντρέι είναι η επιτομή της ανωριμότητας που προκαλείται από τον πλούτο, ένας νεαρός που κατακλύζεται από προνόμια και οδηγείται από ανεξέλεγκτες επιθυμίες. Γρήγορα γοητεύεται από την άγρια ενέργεια της Anora και σε μια δίνη ποτού, σεξ και απερίσκεπτης εγκατάλειψης, την παίρνει μαζί του στην πολυτελή έπαυλή του. Εδώ, η Αnora βιώνει μια σύντομη αλλά μεθυστική ματιά σε έναν κόσμο χλιδής, όπου κάθε ανάγκη της φαίνεται να ικανοποιείται από το απύθμενο πηγάδι του Αντρέι με τα λεφτά του μπαμπά. Η έπαυλη γίνεται ένα προσωρινό παλάτι όπου νιώθει, ότι την βλέπουν, τη θαυμάζουν και ίσως ακόμη και την αγαπούν ή τουλάχιστον την επιθυμούν.
Μέσα σε μια ομίχλη ηδονισμού, ο Αντρέι κάνει αυθόρμητα πρόταση γάμου στην Αnora, με αποτέλεσμα έναν χαοτικό και αυθόρμητο γάμο στο Λας Βέγκας. Για την Anora, αυτή η ένωση δεν αποτελεί μόνο ένα εισιτήριο εξόδου από την τρέχουσα ζωή της αλλά και μια μορφή σωτηρίας. Βλέπει τον Αντρέι ως έναν «πρίγκιπα» που ήρθε να τη σώσει, προσφέροντάς της σταθερότητα, πλούτο και μια αίσθηση του ανήκειν που δεν είχε γνωρίσει ποτέ. Το δαχτυλίδι με τα πολλά καράτια στο δάχτυλό της γίνεται σύμβολο της νεοαποκτηθείσας ιδιότητάς της – μια φυσική υπενθύμιση ότι έχει, με κάποιο διεστραμμένο τρόπο, επιλεγεί.
Ωστόσο, κάτω από την επιφάνεια, είναι σαφές ότι το παραμύθι της Anora είναι γεμάτο ρωγμές. Η Μπέικερ εξερευνά επιδέξια την ανισορροπία δύναμης στη σχέση τους, όπου οι ελπίδες της Αnora για μια καλύτερη ζωή εξαρτώνται από τις ιδιοτροπίες ενός ανώριμου αγοριού που την βλέπει λιγότερο ως σύντροφο και περισσότερο ως κτήμα. Οι πράξεις του Αντρέι, καθοδηγούμενες από τις ορμόνες και την απερίσκεπτη περιφρόνηση των γονιών του, καθιστούν σαφές ότι ο έρωτάς του είναι τόσο φευγαλέος όσο και η παραμονή του στην Αμερική. Παίζει, άλλωστε, με τη φωτιά – τολμώντας να σπάσει τους κοινωνικούς κανόνες που η ολιγαρχική οικογένειά του θεωρεί πολύτιμους, ενώ παράλληλα επιδίδεται στη φαντασίωση ότι μπορεί να ξεφύγει από τις ευθύνες του με το χρήμα και τη γοητεία.
Όταν οι γονείς του Αντρέι μαθαίνουν τα τεκταινόμενα για τον βιαστικό γάμο του με μια εργάτρια του σεξ, η αντίδρασή τους είναι γρήγορη και ασυμβίβαστη. Αποφασισμένοι να αποκαταστήσουν την τάξη, πετούν στις ΗΠΑ για να ανακτήσουν τον δύστροπο γιο τους και να διαλύσουν τον ασουλούπωτο γάμο του. Οι ολιγάρχες δεν ενδιαφέρονται απλώς για τον γάμο του γιου τους – ενδιαφέρονται για τα προσχήματα, για τη φήμη της οικογένειάς τους και για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης του γιου τους με τις προσδοκίες τους. Η Anora, στα μάτια τους, είναι ένα λάθος που πρέπει να διορθωθεί.
Ο επικείμενος χωρισμός είναι αναπόφευκτος, και καθώς η ταινία πλησιάζει στο τέλος της, η πραγματική τραγωδία της κατάστασης της Anora γίνεται σαφής. Ενώ μπορεί για λίγο να πίστεψε στο παραμύθι, τελικά μένει ως πιόνι σε ένα μεγαλύτερο παιχνίδι εξουσίας, πλούτου και ελέγχου. Η σκηνοθεσία του Mπέικερ τονίζει τη ματαιότητα των ονείρων της Anora, καθώς την σπρώχνουν έξω από τη φαντασίωση στην οποία τόσο απελπισμένα προσκολλήθηκε και την αφήνουν να μαζέψει και πάλι τα κομμάτια της ζωής της.
Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 21 Μαΐου 2024, διαγωνιστικά στο 77ο Φεστιβάλ Καννών, όπου κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα , την πρώτη αμερικανική ταινία που το έκανε μετά το Δέντρο της Ζωής το 2011.
Το Anora είναι ένα ανατρεπτικό, σαρδόνιο και μελαγχολικό παραμύθι για τον πόθο, την εξουσία και τον ρομαντισμό. Ένα διάτρητο love story με το οποίο ο Μπέικερ επαναπροσδιορίζει το κλασικό παραμύθι, αλλά αντί για μαγεμένα κάστρα και βασιλικά πρόσωπα, το σκηνικό βυθίζεται στον χαοτικό και σαγηνευτικό υπόκοσμο της εργασίας του σεξ και του αλόγιστου πλούτου. Η οπτική αφήγηση του Μπέικερ είναι εξαιρετική, αποτυπώνοντας την τρομακτική ομορφιά και τις βουτηγμένες στο νέον νύχτες του κόσμου της Anora με ένα μείγμα ενσυναίσθησης και ρεαλισμού. Η αντιπαράθεση πλούτου και φτώχειας, καθώς και αθωότητας και διαφθοράς, ζωντανεύει σε κάθε σκηνή, με τον Μπέικερ να διατηρεί μια λεπτή ισορροπία μεταξύ κοινωνικού σχολιασμού και οπτικής ποίησης.
Η Μάικι Μάντισον δίνει μια συναρπαστική ερμηνεία ως Ανόρα, αναδεικνύοντας τόσο την άγρια ανεξαρτησία όσο και την εύθραυστη ευπάθεια του χαρακτήρα της. Η Μάντισον προσδίδει στην Anora μια μεταδοτική ενέργεια που φωτίζει την οθόνη, κάνοντας το ταξίδι της μέσα από αυτό το ελαττωματικό παραμύθι βαθιά συναρπαστικό. Υπό την οξεία ματιά του Μπέικερ, η ταινία γίνεται ταυτόχρονα μια αισθησιακή εξερεύνηση των ανθρώπινων επιθυμιών και μια οδυνηρή κριτική των προνομίων και της εξουσίας. Η ταινία είναι προκλητική, ωμή και όμορφα σκηνοθετημένη, ένα αληθινό παραμύθι για την περίπλοκη εποχή μας η οποία μετατρέπει μια φαινομενικά οικεία υπόθεση σε μια σύνθετη, οδυνηρή εξέταση της ανθρώπινης επιθυμίας και απογοήτευσης.
Το Anora είναι ένα υπέροχο, γλυκόπικρο παραμύθι που κάποτε σαρκαστικά, κάποτε μελαγχολικά τρυπώνει στις φαντασιώσεις στις οποίες προσκολλούμαστε – είτε πρόκειται για τον μύθο της «σωτηρίας» από την αγάπη είτε για την πεποίθηση ότι ο πλούτος μπορεί να λύσει όλα τα προβλήματα. Ο Σον Μπέικερ προσφέρει μια σκληρή, αδυσώπητη ματιά στις διασταυρώσεις της τάξης, του σεξ και της εξουσίας, ενώ παράλληλα ανατρέπει την ίδια την έννοια του ευτυχισμένου τέλους. Η Anora μπορεί να ξεκινά ως η πρωταγωνίστρια του δικού της παραμυθιού, αλλά μέχρι το τέλος, είναι σαφές ότι ποτέ δεν ήταν εκείνη που είχε τον έλεγχο της αφήγησης γιατί ο μεγάλος εχθρός της αλήθειας συχνά δεν είναι το ψέμα, αλλά ο μύθος και όλα όσα σέρνει μαζί του.
