Η σφαγή του Μονάχου, η πιο σκοτεινή σελίδα των Ολυμπιακών Αγώνων, 52 χρόνια μετά

Η “σφαγή του Μονάχου” παραμένει η πιο μαύρη σελίδα στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων. Πενήντα δυο χρόνια πριν, το ξημέρωμα της 5ης Σεπτεμβρίου 1972 κι ενώ οι 20ή Ολυμπιάδα βαδίζει προς το τέλος της, Παλαιστίνιοι κομάντο της οργάνωσης Μαύρος Σεπτέμβρης εισβάλλουν στο ολυμπιακό χωριό και κρατάνε όμηρους 11 μέλη της ισραηλινής, απαιτώντας την απελευθέρωση 200 φυλακισμένων συμπατριωτών τους. Το σκηνικό βάφεται με αίμα, τόσο στο χωριό, όσο και στο αεροδρόμιο όπου η επέμβαση της γερμανικής αστυνομίας καταλήγει σε φιάσκο.

Έντεκα όμηροι, ένας αστυνομικός και πέντε τρομοκράτες πέφτουν νεκροί, οι Αγώνες μετά από απόφαση της ΔΟΕ θα συνεχιστούν, μέσα σε βαρύ κλίμα και περισσότερα ερωτηματικά.

Ο Νίκος Βελισσαράτος, ένας από τους κορυφαίους Έλληνες αθλητικούς συντάκτες όλων των εποχών, βρισκόταν τότε στο Μόναχο για λογαριασμό της αθλητικής εφημερίδας ΦΩΣ των Σπορ.

Σήμερα, 52 χρόνια μετά, η κόρη του Τζούλη, μεταφέρει στο SPORT24 τις ανταποκρίσεις του αείμνηστου δημοσιογράφου (έφυγε από τη ζωή, μόλις το 1979) σε ένα συγκινησιακά φορτισμένο κείμενο για τον σπουδαίο πατέρα τον οποίο έχασε νωρίς, αλλά τον “συνάντησε” ξανά μέσα από τα δικά της βήματα στους Ολυμπιακούς Αγώνες που η ίδια παρακολούθησε…

ΓΙΑΤΙ ΕΓΙΝΕ ΜΑΤΩΜΕΝΗ Η 20^Η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ

Ο απεσταλμένος μας στο Μόναχο Νίκος Βελισσαράτος περιγράφει τις εντυπώσεις του από τα γεγονότα που συνεκλόνισαν τον κόσμο, με την δολοφονία αθώων Ισραηλινών αθλητών και επιρρίπτει ευθύνες σε κάθε υπεύθυνο παράγοντα

Μόναχο. (Του απεσταλμένου μας ΝΙΚΟΥ ΒΕΛΙΣΣΑΡΑΤΟΥ). – Θυμάμαι ακόμη την 5^η Σεπτεμβρίου και ανατριχιάζω. Η ματωμένη Ολυμπιάδα είναι η 20^η Ολυμπιάδα. Αυτή είναι και η μόνη στην σύγχρονη ιστορία αυτού του θεσμού. Το αίμα που έβαψε το δάπεδο του στρατιωτικού αεροδρομίου του Μονάχου ας αποτελέση την αφετηρία μίας παγκόσμιας εκστρατείας για την εδραίωσι της ειρήνης.

Το αίμα που έφυγε από τις φλέβες των αθλητών, των προπονητών και των συνοδών της ισραηλινής αποστολής θα μπορούσε να είναι στην φυσική του θέσι, αν οι άνθρωποι καταλάβαιναν την αξία του λάρυγγός τους.

Δυστυχώς, στην εποχή της μετρίας συγχύσεως που ζούμε, φαίνεται πως έχει περάσει η αιματοχυσία παρά η προσπάθεια για τον σεβασμό του ανθρώπου από τον άνθρωπο.

Κατά τη γνώμη μου η αιματοχυσία αυτή –μέσα στο λίκνο του φιλειρηνισμού, μέσα στο Ολυμπιακό Χωριό του Μονάχου– θα ήταν δυνατόν να αποτραπή αν ελαμβάνοντο από κάθε πλευρά τα μέτρα που έπρεπε, σε συνδυασμό υπολογισμών με το πνεύμα που επικρατεί σήμερα παγκοσμίως πάνω στα ζητήματα της συναλλαγής.

[…]

Θα ήταν πολύ αστείο να λέγαμε ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες πέθαναν εξαιτίας μίας ενεργείας αυτοκτονίας κάποιων νεαρών. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δέχθηκαν τώρα την ένεση της αθανασίας, όσο και αν ταράχτηκε η ατμόσφαιρά τους αυτόν τον καιρό, όσο και αν όλος ο κόσμος πνίγηκε στην αγωνία μαθαίνοντας τα διαδραματισθέντα μέσα στο ολυμπιακό χωριό.

[…]

Η ολυμπιακή ιδεολογία είναι μια αρετή και έτσι πρέπει να μείνη στους αιώνες των αιώνων.

Ν. Σ. ΒΕΛΙΣΣΑΡΑΤΟΣ

Σήμερα –5 Σεπτεμβρίου του 2024– είναι η επέτειος της επίθεσης στο Ολυμπιακό Χωριό του Μονάχου, 52 χρόνια πριν, κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1972. Το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας ΦΩΣ των Σπορ στις 6 Σεπτεμβρίου 1972 με μεγάλα (μπλε και κόκκινα) γράμματα ενημερώνει τους αναγνώστες για την πρώτη πράξη από το ΔΡΑΜΑ ΣΤΟ ΜΟΝΑΧΟ – ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΟΙ ΚΟΜΜΑΝΤΟΣ ΕΙΣΕΒΑΛΑΝ ΣΤΟ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΙ ΕΦΟΝΕΥΣΑΝ ΔΥΟ ΙΣΡΑΗΛΙΝΟΥΣ ΠΡΟΠΟΝΗΤΑΣ.

Λίγες ημέρες αργότερα –στις 11 Σεπτεμβρίου του 1972– δημοσιεύθηκε το παραπάνω κείμενο στο ΦΩΣ, υπογεγραμμένο από τον μπαμπά μου, απεσταλμένο της εφημερίδας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου. Των Αγώνων που είχαν προαναγγελθεί από το ΦΩΣ ως «η μάχη της ειρηνικής αναμετρήσεως των λαών».

Κάθε Σεπτέμβρη και ειδικά κάθε Σεπτέμβρη Ολυμπιακής χρονιάς, σκέφτομαι αυτά τα κείμενα, τις ανταποκρίσεις εκείνης της περιόδου, την εμπειρία του μπαμπά μου (εξόχως μοναδική εκείνη την εποχή, αφού ήταν μετρημένοι στα δάχτυλα οι δημοσιογράφοι που είχαν την ευκαιρία να καλύψουν Ολυμπιακούς Αγώνες ταξιδεύοντας στη διοργανώτρια πόλη).

Σε ένα από τα πρώτα άρθρα στο ΦΩΣ σχετικά με την κάλυψη των Ολυμπιακών Αγώνων του 1972, αναφέρονται ονομαστικά οι δέκα Έλληνες εκπρόσωποι του γραπτού Τύπου και ένας της (τότε) ΕΙΡΤ που διαπιστεύθηκαν για τους Αγώνες του Μονάχου: Ιωάννης Βανδώρος (Το ΒΗΜΑ), Νίκος Βελισσαράτος (ΦΩΣ), Γιώργος Λιβέρης (ΒΡΑΔΥΝΗ), Πέτρος Λινάρδος (ΤΑ ΝΕΑ), Χάρης Λυμπερόπουλος (ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ), Άρης Μελισσινός (ΦΩΣ), Χρήστος Σβολόπουλος (ΑΘΗΝΑΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ), Αθανάσιος Σέμπος (ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΧΩ), Ευάγγελος Σέμπος (ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ), Ευάγγελος Φουντουκίδης (ΕΙΡΤ), Τάκης Χασήρ (ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΒΟΡΡΑΣ). Ο Έλληνας φωτορεπόρτερ που κάλυψε τους Αγώνες αυτούς (και πολλούς άλλους) ήταν ο Ανδρέας Καλογερόπουλος.

Το ΦΩΣ των Σπορ περηφανεύεται για τους δύο απεσταλμένους του: «Μόνον η εφημερίς μας εκπροσωπείται επισήμως δια δύο διαπιστευμένων εκπροσώπων της».

Με έκπληξη διαβάζω στο ίδιο άρθρο ότι το ΦΩΣ των Σπορ είχε φροντίσει ώστε οι φίλαθλοι να μπορούν να επικοινωνούν με τον Άρη Μελισσινό και τον Νίκο Βελισσαράτο σε απευθείας γραμμή, ενώ υπήρχε στη διάθεσή τους και ταχυδρομική διεύθυνση για την γραπτή επικοινωνία με τους διαπιστευμένους συντάκτες.

Αναρωτιέμαι πόσοι τηλεφώνησαν ή έστειλαν επιστολή στη διεύθυνση D – 800 MUNCHEN 200 POSTFACH NR. 1185 και τι να ζήτησαν άραγε από τους δύο δημοσιογράφους.

Και βεβαίως το άρθρο για την τρομοκρατική επίθεση στο Ολυμπιακό Χωριό.

Το σπίτι μας στην Κυψέλη ήταν γεμάτο βιβλία, εφημερίδες, αποκόμματα εφημερίδων και φωτογραφίες από αγώνες. Πρώτα έμαθα τους αθλητές της περιόδου εκείνης και μετά τα ονόματα των συμμαθητών μου στο σχολείο.

Ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος, ο Σταύρος Τζιωρτζής, ο Χρήστος Παπανικολάου, ο Βασίλης Παπαδημητρίου, ο Σπήλιος Ζαχαρόπουλος, ο Απόστολος Καθηνιώτης, ο Μιχάλης Κούσης, ο προπονητής Μιχάλι Ιγκλόϊ ήταν παντού μέσα στο σπίτι, στις φωτογραφίες με τον μπαμπά μου ή στις εφημερίδες με τις συνεντεύξεις τους.