Μια άκρως ευαίσθητη περίοδο διανύει η παραγωγή και διάθεση της φέτας ΠΟΠ στην ελληνική αγορά. Κι αυτό γιατί σημαντικές ποσότητες εμπορευμάτων παραμένουν για σημαντικό διάστημα αδιάθετες στα ψυγεία των τυροκομικών επιχειρήσεων που την παράγουν ανά την επικράτεια. Το αποτέλεσμα είναι ότι αρκετές από τις παραγωγικές αυτές επιχειρήσεις πωλούν συχνά σε τιμές κάτω του κόστους τις ποσότητες φέτας στα σούπερ-μάρκετ, προκειμένου να μειώσουν το στοκ τους, όντας αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο να χαθούν ποσότητες παραγωγής που δεν έχουν διαθέσει στην αγορά, λόγω παρέλευσης του χρόνου ζωής τους.
Μείωση της κατανάλωσης
Πηγές της αγοράς που γνωρίζουν το θέμα αναφέρουν στο “Κ” ότι οι καταναλωτές έχουν μειώσει σημαντικά τις ποσότητες φέτας που αγοράζουν, εικόνα που παρουσιάστηκε μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, όπου, λόγω της σημαντικής αύξησης των τιμών στα σιτηρέσια, αυξήθηκε αντίστοιχα και η τιμή στη βασική πρώτη ύλη, το πρόβειο γάλα, με αποτέλεσμα τη μετακύλιση των αυξήσεων αυτών στα τελικά σημεία πώλησης. Στον αντίποδα, ενισχύθηκε σημαντικά η πώληση λευκού τυριού, το οποίο έχει ως βασική πρώτη ύλη το αγελαδινό γάλα και αποτέλεσε ισχυρή εναλλακτική για τους καταναλωτές, λόγω της χαμηλότερης τιμής του σε σύγκριση με τη φέτα.
Μάχη προσφορών
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το λευκό τυρί πωλείται σε περιόδους προσφοράς σε συγκεκριμένες αλυσίδες ακόμα και στα 5 ευρώ το κιλό. Αυτή την περίοδο, μάλιστα, βρίσκονται σε εξέλιξη εντατικές προσφορές και στη φέτα που πωλείται στα σούπερ-μάρκετ, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αλυσίδες σούπερ-μάρκετ που διαθέτουν το ΠΟΠ τυρί ακόμα και σε τιμή χαμηλότερη των 9 ευρώ το κιλό, όταν σταθερά τα προηγούμενα χρόνια η τιμή της κινούνταν σταθερά πάνω από τα 10 ευρώ το κιλό. Αφενός, ο καταναλωτής βρίσκεται αντιμέτωπος με τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματός του, απόρροια παραγόντων όπως η αύξηση των ενοικίων, της τιμής του ρεύματος αλλά και συνολικά του κόστους ζωής στη μετά COVID περίοδο. Αφετέρου, τα τυροκομεία έχουν μεγάλες ποσότητες που παραμένουν απούλητες στα ψυγεία τους και επιδιώκουν να προωθήσουν στην αγορά. Εκπρόσωπος μεγάλης αλυσίδας σούπερ-μάρκετ που δραστηριοποιείται πανελλαδικά ανέφερε ότι εμφανίζονται περιπτώσεις κατά τις οποίες η φέτα που πωλείται σε χύδην μορφή σε δοχείο πωλήθηκε πρόσφατα από τυροκομική μονάδα σε αλυσίδα σούπερ-μάρκετ σε καθαρή τιμή χονδρικής –άνευ ΦΠΑ– στα 5,2 ευρώ το κιλό, ενώ κατά μέσο όρο οι τιμές χονδρικής κινούνται στις περισσότερες αλυσίδες σε τιμές που αγγίζουν και σπανίως υπερβαίνουν τα 6 ευρώ το κιλό σε καθαρή τιμή άνευ ΦΠΑ.
Προσδοκία περαιτέρω υποχώρησης των τιμών
Πρόσωπο που γνωρίζει καλά τα δεδομένα στον πρωτογενή τομέα της χώρας υποστηρίζει ότι το προσεχές διάστημα οι τιμές στο πρόβειο γάλα, την πρώτη ύλη παραγωγής φέτας ΠΟΠ, εκ των πραγμάτων θα υποχωρήσουν και ότι οι νέες συμφωνίες τιμών πώλησης για την επικείμενη γαλακτοπαραγωγική περίοδο μεταξύ παραγωγών και βιομηχανίας θα είναι χαμηλότερες σε σύγκριση με αυτήν που προηγήθηκε.
Το ίδιο πρόσωπο εκτιμά ότι, στον αντίποδα, θα ακριβύνει το λευκό τυρί, δεδομένου ότι έχουν αυξηθεί οι τιμές συμπυκνωμάτων και πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στα λευκά τυριά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το λευκό τυρί θα πάψει να διατίθεται στα 5 ή 6 ευρώ, που είναι σήμερα η τιμή του στα ψυγεία των σούπερ-μάρκετ, και θα κινηθεί ανοδικά κατά τους τελευταίους μήνες του 2024 και τους πρώτους μήνες του 2025.
Πρακτικά, είναι αρκετά πιθανό ότι το λευκό τυρί θα ακριβύνει τους επόμενους μήνες και η τιμή στη φέτα, είτε λόγω των πλεονασμάτων που παραμένουν απούλητα στα τυροκομεία είτε λόγω της μείωσης τιμής κατά τις νέες συμφωνίες για την αγορά του γάλακτος από τους παραγωγούς, θα υποχωρήσει περαιτέρω. Κάτι που αναμένεται ότι θα ενισχύσει την κατανάλωση φέτας. Υπενθυμίζουμε ότι το λευκό τυρί παράχθηκε με φθηνό γάλα από το εξωτερικό και η φέτα με ακριβό πρόβειο γάλα ελληνικής προέλευσης τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, γεγονός που ενίσχυσε τις πωλήσεις του πρώτου έναντι της δεύτερης λόγω της σημαντικής διαφοράς στην τιμή.
Στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι θα καταγραφεί πτώση κατά 1,5% στην τιμή πώλησης του πρόβειου γάλακτος από τους παραγωγούς έως το τέλος του έτους σε ετήσια βάση σε σχέση με το 2023 και ότι θα ξεπεράσει το 3% η πτώση στην τιμή του γίδινου στην αντίστοιχη περίοδο. Με βάση την παραπάνω εκτίμηση, οι τιμές του 2024 στο πρόβειο υπολογίζεται ότι θα είναι κατά 12 λεπτά χαμηλότερες από εκείνες του προηγούμενου έτους.
Χαμηλότερη κατά 12 λεπτά η τιμή της πρώτης ύλης στο εξάμηνο
Υπενθυμίζεται ότι ήδη φέτος καταγράφεται μείωση, καθώς η τιμή του πρόβειου για το πρώτο εξάμηνο με βάση τα στοιχεία του ΕΛΓΟ Δήμητρα είναι 1,4433 το κιλό, ενώ το ίδιο διάστημα του πρώτου εξαμήνου του 2023 ήταν 1,56 ευρώ στο σύνολο του παραγόμενου πρόβειου γάλακτος στην Ελλάδα (συμβατικού και βιολογικού). Τιμή που είναι κατά περίπου 12 λεπτά του ευρώ χαμηλότερη σε σχέση με πέρυσι. Σε κάθε περίπτωση, η πτώση τιμής δεν διασφαλίζει την επιστροφή της κατανάλωσης φέτας στα προ του πολέμου στην Ουκρανία επίπεδα για τα ελληνικά νοικοκυριά, καθότι εισαγόμενα τυριά όπως η gouda, με τιμή πώλησης περί τα 6 ευρώ το κιλό, συνεχίζουν να διατηρούν ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην προτίμηση του καταναλωτή έναντι της φέτας.
