Μόλις ο Ερντογάν εξασφάλισε τη νίκη την Κυριακή, Κατάρ, Αζερμπαϊτζάν, Ουγγαρία, Βενεζουέλα, Λιβύη και Σομαλία διαγκωνίστηκαν για να του εκφράσουν πρώτοι οι ηγέτες τους τα συγχαρητήριά τους.
Όπως αναφέρει το Nordic Monitor, αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένων των στενών σχέσεων του Τούρκου προέδρου με τους ηγέτες των χωρών αυτών.
Ωστόσο, πολιτικοί της αντιπολίτευσης και ακτιβιστές δικαιωμάτων στην Τουρκία είναι βαθιά απογοητευμένοι με τα άμεσα συγχαρητήρια μηνύματα από τη Δύση προς τον Ερντογάν, ο οποίος συμμάχησε με υπερεθνικιστικές και φονταμενταλιστικές ομάδες που επικρίνουν την ΕΕ, τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ για να κερδίσει τις εκλογές.
Πρώτος από τη Δύση ο Μακρόν
Το πρώτο δυτικό συγχαρητήριο μήνυμα ήταν από τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Σε ένα κακογραμμένο, όπως αναφέρει τo Nordic Monitor, tweet στα τουρκικά, ο Μακρόν δήλωσε: «Υπάρχουν μεγάλες προκλήσεις που η Γαλλία και η Τουρκία θα ξεπεράσουν μαζί. Η επιστροφή της ειρήνης στην Ευρώπη, το μέλλον της Ευρωατλαντικής μας Συμμαχίας, η Μεσόγειος Θάλασσα. Θα συνεχίσουμε να προχωράμε μαζί με τον Πρόεδρο Ερντογάν, στον οποίο μεταφέρω τα συγχαρητήριά μου για την επανεκλογή του».
Ενώ πολλοί σχολίασαν δεικτικά τη γλώσσα του μηνύματος, οι υποστηρικτές του Ερντογάν ισχυρίστηκαν ότι ο Μακρόν έκανε tweet στα τουρκικά από σεβασμό. Ο Ερντογάν είχε πρόσφατα ισχυριστεί ότι η Γαλλία δεν είχε δικαίωμα να έχει λόγο στην ανατολική Μεσόγειο και περιέγραψε τον Μακρόν ως αρχάριο και αρχάριο ηγέτη.
Σε μια απάντηση στο Twitter, ο πολιτικός επιστήμονας και πρώην αρθρογράφος της εφημερίδας Taraf, που έκλεισε η τουρκική κυβέρνηση το 2016, ο Sezin Öney ισχυρίστηκε ότι η μεγαλύτερη ανησυχία στους κύκλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν ότι η αντιπολίτευση θα κερδίσει στην Τουρκία.
«Εάν αλλάξει η πολιτική των αιτούντων άσυλο και η Τουρκία αρχίσει να εκδημοκρατίζεται, δεν θα ήξεραν πώς να αντιδράσουν. Προτιμούσαν το status quo. Καμία έκπληξη», έγραψε.
Αντιδράσεις για τα μηνύματα της ΕΕ
Ωστόσο, τα μηνύματα που έτυχαν της πιο αρνητικής αντίδρασης ήταν αυτά από τους επικεφαλής των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ συνεχάρη τον Ερντογάν για την επανεκλογή του και πρόσθεσε: «Ανυπομονώ να συνεργαστώ ξανά μαζί σας για την εμβάθυνση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας τα επόμενα χρόνια».
Ο Çigdem Koç, ο δικηγόρος του δημοσιογράφου Mehmet Baransu, ο οποίος φυλακίστηκε άδικα από τον Ερντογάν από τον Μάρτιο του 2015, επιτέθηκε στον Μισέλ, γράφοντας στο Twitter ότι η ΕΕ σκέφτεται μόνο τα δικά της συμφέροντα και ότι το μόνο της συμφέρον είναι να εμποδίσει τους πρόσφυγες να πάνε στην Ευρώπη.
Προσθέτοντας ότι οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που συνιστούν την απελευθέρωση του φιλοκούρδου πολιτικού Σελαχατίν Ντεμιρτάς και του επιχειρηματία Οσμάν Καβάλα δεν σημαίνουν τίποτα στην Τουρκία, κατηγόρησε τον Μισέλ για υποκρισία.
Στη νικητήρια ομιλία του την Κυριακή, ο Ερντογάν είπε ότι ο Ντεμιρτάς δεν θα αφεθεί ποτέ ελεύθερος όσο ήταν στην εξουσία, ενώ οι υποστηρικτές του φώναζαν «Θανατική ποινή για τον Ντεμιρτάς».
Από την πλευρά του ο δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ακαδημαϊκός Kerem Altiparmak ρώτησε ειρωνικά σε ένα tweet εάν οι Ευρωπαίοι ηγέτες επικροτούν επίσης την υπόσχεση του Ερντογάν στους υποστηρικτές του ότι δεν θα εφαρμόσει ποτέ την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με τον Ντεμιρτάς.
Η Nese Özgen, μέλος των «Ακαδημαϊκών Ειρήνης», που το 2016 υποστήριξε μια ειρηνική λύση στη μακροχρόνια κουρδική σύγκρουση της Τουρκίας, ορισμένοι από τους οποίους καταδικάστηκαν σε φυλάκιση, απάντησε στον Μισέλ ότι «Έχεις πλέον έννομο συμφέρον σε κάθε σταγόνα αίματος που χύθηκε στην Τουρκία, καθώς και τα παιδιά που θα πεινάσουν και τα σπίτια που θα καούν από την ανεργία, την αγωνία των γυναικών που θα αναγκαστούν να ζήσουν υπό ισλαμικές συνθήκες, των κοριτσιών θα αναγκαστούν να παντρευτούν στα 9 τους !».
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο συγχαρητήριο μήνυμά της προς τον Ερντογάν είπε: «Είναι στρατηγικής σημασίας τόσο για την ΕΕ όσο και για την Τουρκία να εργαστούν για την προώθηση της σχέσης τους προς όφελος του λαού μας. Είναι ένα πολύ σαφές σημάδι ότι ο τουρκικός λαός έχει δεσμευτεί να ασκήσει τα δημοκρατικά του δικαιώματα να πάει να ψηφίσει και ότι εκτιμά τους δημοκρατικούς θεσμούς».
Ο Μπιλάλ Ουζούν του αντιπολιτευόμενου Κόμματος Iyi (Καλό) απάντησε στη φον ντερ Λάιεν γράφοντας: «Τώρα μπορείτε να απολαύσετε τη ζωή σας στην Ευρώπη χωρίς κανέναν κίνδυνο εισβολής προσφύγων».
«Η ΕΕ κλείνει τα μάτια προκειμένου να κρατήσει η Τουρκία τους πρόσφυγες»
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, οι ηγέτες της ΕΕ επικρίνονται εδώ και καιρό από υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι η ΕΕ κλείνει τα μάτια στις παραβιάσεις των δικαιωμάτων με αντάλλαγμα τις προσπάθειες της Τουρκίας να κρατήσει τους πρόσφυγες στο έδαφός της.
Πιστεύεται ότι τα χρήματα είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην τήρηση των υποχρεώσεων της Τουρκίας στη συμφωνία του 2016 για τους μετανάστες. Οι ηγέτες της ΕΕ στο παρελθόν ισχυρίστηκαν ότι αυτό λειτούργησε καλά δεδομένου του γεγονότος ότι το 80% των νεαρών Σύριων στην Τουρκία δηλώνουν ότι θέλουν να παραμείνουν. 700.000 παιδιά από τη Συρία πηγαίνουν σχολείο στην Τουρκία. και οι παράτυπες διελεύσεις έχουν πέσει.
Ωστόσο, η αδύναμη λίρα και ο υψηλός πληθωρισμός μπορεί να αλλάξουν τη στάση των περισσότερων Σύριων σχετικά με την παραμονή, εάν η Τουρκία δεν τους προσφέρει πλέον ευκαιρίες εργασίας. Πράγματι, οι περισσότεροι από αυτούς αμείβονται ελάχιστα και θεωρούνται φθηνό εργατικό δυναμικό στην Τουρκία.
Αντιδράσεις και στην Ολλανδία
Η Kati Piri, Ολλανδή πολιτικός και πρώην εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, αντέδρασε σκληρά σε συγχαρητήριο μήνυμα του πρωθυπουργού της Ολλανδίας, κατηγορώντας τον ότι αποκάλεσε έναν αυταρχικό φίλο με αντάλλαγμα τον περιορισμό της εισροής αιτούντων άσυλο.
«Γ*** όλους τους πολιτικούς κρατούμενους την τουρκική νεολαία που θέλει να ζήσει σε μια δημοκρατία, τις μειονότητες που καταπιέζονται».
Συγχαρητήρια από ΗΠΑ και ΝΑΤΟ με το βλέμμα στη Σουηδία
Εν τω μεταξύ, τα συγχαρητήρια μηνύματα Μπάιντεν και Μπλίνκεν από τις ΗΠΑ έδιναν έμφαση στην Τουρκία ως σύμμαχο του ΝΑΤΟ, καθώς Τουρκία και Ουγγαρία είναι τα δύο τελευταία μέλη του ΝΑΤΟ των οποίων τα κοινοβούλια δεν έχουν ακόμη εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Πολιτικοί αναλυτές προβλέπουν ότι μετά τις εκλογές, ο Ερντογάν, που θέλει να βελτιώσει τις σχέσεις με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης στην Τουρκία και θα εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας ως χειρονομία καλής θέλησης.
Η Σουηδία αναμένεται να παραστεί στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους στις 11-12 Ιουλίου ως μέλος.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ συνεχάρη επίσης τον Ερντογάν σε ένα tweet, λέγοντας: «Ανυπομονώ να συνεχίσουμε τη συνεργασία μας και να προετοιμαστούμε για τη Σύνοδο Κορυφής #NATO τον Ιούλιο».
